Ook na Kamerbrief nog zorgen over kansrijk adviseren en doorstroomtoets

17-07-2024

[Lees hieronder de reactie van de Sectorraad Praktijkonderwijs op de brief van staatssecretaris Mariëlle Paul over de doorstroomtoets.]

De nieuwe wet doorstroomtoets zorgt voor aanzienlijk meer bijstellingen en minder adviezen voor het praktijkonderwijs en het vmbo. In haar reactie op deze cijfers wil staatssecretaris Paul onderstrepen dat de wet hiermee een sterk wapen is in het tegengaan van onderadvisering. Als sectorraad zien wij natuurlijk óók het belang van juiste advisering, onderadvisering is niet goed. Maar óver-advisering leidt ook tot problemen. De combinatie van dakpanadvies pro/vmbo, kansrijk adviseren en wet-doorstroomtoets bemoeilijkt passende de advisering voor het praktijkonderwijs en het vmbo-bb. 

Verkeerd beeld voor praktijkonderwijs

Zoals bekend krijgen leerlingen die de doorstroomtoets maken, ook als ze alle vragen fout maken, minstens het dakpanadvies pro/vmbo-bb. In de kamerbrief is daar geen enkele aandacht voor maar wordt wel, volkomen ten onrechte, geconcludeerd dat uit de toetsuitslagen zou blijken dat 60% van de leerlingen met een schooladvies praktijkonderwijs alsnog meer theoretisch vervolgonderwijs aan zou kunnen. Wij hameren daarom al jarenlang op het belang van een enkelvoudig advies praktijkonderwijs.

Daarnaast is het onbegrijpelijk dat het so en sbo in de meegestuurde analyse van DUO buiten beschouwing zijn gelaten. Zo ontstaat er voor praktijkonderwijs een verkeerd beeld, omdat de cijfers van regulier onderwijs slechts een deel van het verhaal zijn. Veel scholen voor het praktijkonderwijs krijgen juist de aanmeldingen vanuit het sbo en deze cijfers staan precies niet in deze brief en de bijbehorende bijlagen. Uit de cijfers blijkt wel dat het aantal adviezen voor praktijkonderwijs vanuit het reguliere basisonderwijs is gedaald met 11,7%. Dat is een forse daling.

Zorgen

De cijfers zijn (ook zonder de cijfers m.b.t. so en sbo) nadrukkelijk een bevestiging van de berichten die wij en onze leden hierover eerder al hebben gecommuniceerd. Uit onze peiling op 1 april hebben we dit beeld al opgehaald bij onze leden. Uit een peiling van de VO-raad onder leden over dit thema kwam een vergelijkbaar beeld naar voren. Net als de PO-Raad en de VO-raad uitten wij toen onze zorgen.

Al sinds corona weten wij dat kansrijk adviseren (in dit geval te hoog adviseren) niet altijd passend is voor onze praktijkonderwijsleerlingen. In de cijfers is inmiddels zichtbaar dat ook al uit de coronaperiode (met kansrijk adviseren) veel leerlingen zijn afgestroomd van het vmbo en uiteindelijk alsnog naar het praktijkonderwijs kwamen. Het effect is dat momenteel de praktijkonderwijsscholen in de bovenbouw groeien en in de onderbouw krimpen (zogenaamde omgekeerde kerstboomscholen).

Wij weten uit ervaring dat leerlingen die later toch instromen in het praktijkonderwijs vaker te maken hebben met een verlaagd zelfbeeld, minder zelfvertrouwen en minder gemotiveerd zijn. Dit is schadelijk voor onze leerlingen.
Wij maken ons oprecht zorgen over het welbevinden van de leerlingen, die met nieuwe wet doorstroomtoets vaak niet op de best passende plek komen.

Debat 11 september

Op 11 september zal er een debat plaatsvinden in de Tweede Kamer met de staatssecretaris over het praktijkonderwijs. Wij zullen dan nadrukkelijk aandacht vragen voor deze problematiek die onze leerlingen zo hard raakt.

Lees hier de Kamerbrief van staatssecretaris Marëlle Paul