kansrijk adviseren 3/8
kansrijk adviseren 3/8
Al enkele jaren worden basisscholen opgeroepen om kansrijk te adviseren. Bij twijfel over het meest passende advies wordt een optimistische inschatting gemaakt van wat leerlingen kunnen bereiken. De reacties op kansrijk adviseren zijn over het algemeen positief. Het zou bijdragen aan kansengelijkheid en ervoor zorgen dat leerlingen meer kans hebben om op een hoger niveau te eindigen dan de eindtoets aangaf. Toch bereiken de Sectorraad steeds meer signalen dat kansrijk adviseren ook negatieve effecten heeft, vooral voor leerlingen van het praktijkonderwijs.
Uit cijfers van DUO blijkt dat de zijinstroom vanuit het eerste jaar van het vmbo naar praktijkonderwijs in 2023 met 29% is toegenomen ten opzichte van 2020 (het laatste jaar dat de schooladviezen niet zijn opgehoogd als gevolg van kansrijk adviseren). In 2022 was de stijging 12% ten opzichte van 2020. De Sectorraad vindt dit een zorgelijke ontwikkeling.
Pro-leerlingen hebben op de basisschool al jaren te kampen gehad met leerachterstanden. Hierdoor hebben de leerlingen vaak weinig zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld. In de eerste klas van het praktijkonderwijs bloeien veel leerlingen weer op, omdat ze op een niveau zitten dat bij hen past. Ook kunnen ze leren op een manier die bij hen past, namelijk niet alleen uit boeken, maar vooral ook in de praktijk, door te doen. De leerlingen ontdekken wat hun vaardigheden en talenten zijn. Hierdoor groeit hun zelfvertrouwen.
Leerlingen die van het vmbo naar het praktijkonderwijs gaan, hebben ook in het vmbo op hun tenen moeten lopen. Hierdoor worden hun zelfvertrouwen en zelfbeeld lager. Als de leerlingen dan uiteindelijk alsnog naar het praktijkonderwijs gaan, is dit een faalervaring. Leerlingen raken gedemotiveerd en haken af.
Speerpunten van de Sectorraad Praktijkonderwijs:
Praktijkonderwijs is juist kansrijk
Binnen het praktijkonderwijs worden leerlingen opgeleid voor sectoren waarin volop werkgelegenheid is, zoals de bouw, facilitair, logistiek, horeca, groen en de detailhandel. De school begeleidt de leerlingen in de uitstroom naar een baan. Ongeveer de helft van de leerlingen stroomt door naar een vervolgopleiding in het mbo.
Tegengaan van opwaartse druk vanuit de maatschappij
In het onderwijsbeleid ligt de nadruk op cognitieve/theoretische vaardigheden. Hierbij geldt: hoe hoger, hoe beter. Op de arbeidsmarkt is echter een groot tekort aan praktisch opgeleiden. De banen liggen voor het oprapen. Men zou het dus ook kunnen omdraaien: hoe meer praktische vaardigheden, hoe beter. Het is van belang dat het praktijkonderwijs door ouders en leerlingen als een goede keuze wordt gezien, aangezien praktijkonderwijs volop kansen biedt aan leerlingen.
Passend adviseren is kansrijk adviseren
Leerlingen ontwikkelen zich het beste in een leeromgeving die bij hen past. Bij het advies van de basisschool dient met name te worden gekeken naar welk niveau en welke inrichting het beste passen bij de talenten en interesses van de leerling. Het zou dan ook beter zijn om te spreken over ‘passend adviseren’ in plaats van ‘kansrijk adviseren’.
